Papa na dach – dobór rozwiązania
4 maja 2020
Rodzaje pokryć dachowych:
- POKRYCIA PAPOWE
- POKRYCIA Z MATERIAŁÓW ROLOWYCH Z TWORZYW SZTUCZNYCH I KAUCZUKU
- POKRYCIA BEZZSPOINOWE
PRZEGRODA, DACH – zabezpieczająca obiekt budowlany przed niekorzystnym wpływem czynników atmosferycznych na wnętrze budynku, jak i samą konstrukcję obiektu.
PODSTAWOWE ELEMENTY SKŁADOWE DACHU :
- konstrukcja nośna,
- izolacja termiczna (w przypadku pełnienia funkcji ochrony cieplnej),
- pokrycie zewnętrzne.
NORMA – POCHYLENIE POŁACI DACHOWYCH
Pochylenie połaci dachu związane jest ściśle z przyjętym materiałem pokrycia dachowego. Pochylenie pokrycia według normy PN-B- 02361:1999 może być podane jako stosunek wysokości h do długości połaci lub jako nachylenie połaci wyrażone w procentach.
Nachylenie wykonywanego z danego materiału pokrycia dachowego, przy uwzględnieniu w pewnych przypadkach rodzaju podłoża i sposobu ułożenia oraz mocowania, nie może wyjść poza przedział wskazany w normie – definicja dachu – PŁASKIEGO.
Sposób pokrycia uzależniony jest od wartości pochylenia połaci dachowej:
- Pokrycia z materiałów bitumicznych – dopuszczalne – α – 0,6º – 31º ( tj. od 1% do 40%), zalecane od 3% do 20%;
- Pokrycia z blach – dopuszczalne – α – od 4º do 17º – ( tj. od 7% do 30% ), zalecane > 10%;
- Pokrycia dachówką ceramiczną i cementową – dopuszczalne – α – 22º do 56º – ( tj. > 40% ) – zalecane > 70%;
- Pokrycia z asfaltowych gontów papowych – dopuszczalne – α – 12º do 75º – ( tj. >20%), zalecane > 20%;
- Inne materiały (płyty włóknisto-ceramiczne faliste, płyty włóknisto-ceramiczne płaskie, płytki z łupka pojedynczo, płytki z łupka podwójnie) – zalecane > 50%.
Stąd definicja – określenie – dachu płaskiego – jako zalecanego pochylenia przy którym używamy określenia dach płaski – 2-20% ( dla pokryć papowych, natomiast stosując układ klejony do 6º tj. 10-12% ).
Uwaga: brak precyzyjnego określenia – płynne przejście – istotą problemu jest sposób mocowania (mechaniczne czy klejenie).
Zasady odwodnień liniowych poniżej według przedstawionego schematu:
Wymogi technologiczno – techniczne, powodują przyjęcie założenia dotyczącego układu hydroizolacyjnego:
- Jednowarstwowego. Atrakcyjny ekonomicznie (cena materiału, cena robocizny, czas realizacji itd.), wymagający zastosowania materiałów przeznaczonych do pokryć jednowarstwowych, mniejszy ciężar pokrycia. Dotyczy również pokryć rolowanych z PVC, EPDM oraz TPO.
- Dwuwarstwowego. Prawdopodobnie najlepsze pod względem technicznym rozwiązanie technologiczne – dwuwarstwowe pokrycie bitumiczne. Umożliwia pokrycie warstwą podkładową całej powierzchni dachu, co pozwala na uzyskanie wstępnej szczelności a to z kolei na montaż np. technologii wewnątrz pomieszczeń, a następnie po wyprowadzeniu wszystkich przejść przez dach i montażu urządzeń na jego powierzchni – montaż warstwy nawierzchniowej na gotowo. Pozwala na komfortowy zwłaszcza dla wykonawców – margines błędu – druga warstwa (tzw.zapasowa?!). Tworzymy optymalne rozwiązanie technologiczne dwie różne wkładki dające możliwość reakcji na wszelkie występujące na dachu zagrożenia wynikające z pracy dachu. Około 10 mm warstwa bitumu modyfikowanego SBS, dająca dużo większą pewność co do trwałości i żywotności pokrycia.
Kolejnym czynnikiem mającym ogromne znaczenie przy doborze papy na dach, który należy uwzględnić jest rodzaj podłoża właściwego – tzw. poszycia dachu:
- drewniane,
- stalowe (np. blacha trapezowa),
- żelbetowe (np. strop żelbetowy) lub betonowe (np. płyty korytkowe lub panwiowe).
Podłoże bezpośrednio pod hydro-izolacją:
- z termoizolacją,
- bez termoizolacji,
Uwzględniając powyższe należy wziąć pod uwagę przy wyborze papy na dach następujące informacje:
- dachy stabilne wymiarowo, nie podlegające drganiom, osiadaniu, na budynkach położonych poza strefami szkód górniczych, można używać pap każdego rodzaju, a więc na osnowach z welonu szklanego, tkaniny szklanej i włókniny poliestrowej – (daje większą swobodę wyboru wkładki, ale nigdy tylko szklanej w więcej niż jednej warstwie).
- w przypadkach, kiedy zachodzi podejrzenie, że połać dachowa będzie podlegać ruchom dynamicznym od osiadania, ruchom termicznym (podłoże blaszane, stalowa konstrukcja budynku, termoizolacja), będzie podatna na porywy wiatru należy stosować papy na osnowie z włókniny poliestrowej posiadającej min. 40% rozciągliwość względną.
Kolejnym czynnikiem wpływającym na dobór papy na dach, jest technologia wykonania:
- technologia wykonania pokrycia dachowego dotyczy nowego obiektu,
- technologia wykonania pokrycia dachowego dotyczy układu remontowego.
I wreszcie ostatnie dwa czynniki dające następujące rozróżnienie:
- technologia wykonania pokrycia dachowego w układzie klejonym,
- technologia wykonania pokrycia dachowego w układzie mocowanym mechanicznie.
- oczekiwana trwałość pokrycia – gwarancje – materiały modyfikowane dające min 10 – letnią gwarancję,
- oczekiwana trwałość pokrycia – gwarancje – materiały oksydowane dające min 5 – letnią gwarancję.
Budowa rolowanego materiału bitumicznego typu papa termozgrzewalna:
Podział pap ze względu na rodzaj asfaltu użytego do ich produkcji:
- Papy oksydowane – produkowane w oparciu o asfalt tradycyjny
- Papy LEMBIT modyfikowane SBS lub APP – polimerowo-asfaltowe
WŁAŚCIWOŚCI I PARAMETRY TECHNICZNE PAP NA DACHY W ZALEŻNOŚCI OD UŻYTEGO RODZAJU BITUMU.
Papy oksydowane:
- zakres lepko-sprężystości w temperaturze 0ºC – 70ºC,
- mniejsza odporność na promienie UV (w stosunku do modyfikowanych ),
- poniżej 0ºC bitum oksydowany zachowuje się jak ciało stałe (prace poniżej +5ºC – praktycznie niemożliwe, np. papa G200S40 – pęka),
Papy LEMBIT SUPER modyfikowane elastomerem SBS:
- zakres lepko-sprężystości w temperaturach -25ºC min. 100ºC,
- odporne na promieniowanie UV,
- brak konieczności konserwacji podczas całego okresu użytkowania,
- asfalt jest elastyczny – po odjęciu działającej siły odkształcenia znikają,
- minimalna trwałość – 10 lat.
Wkładki wykorzystywane do produkcji pap:
- wkładki z włókniny poliestrowej
- wkładki kompozytowe
- wkładki z welonu szklanego.
Rozróżniamy dwa układu doboru pap na dachy:
- tzw. niemiecki, gdzie w papie podkładowej znajduje się papa z wkładką szklaną lub kompozytowa, zaś w papie nawierzchniowej wkładka z włókniny poliestrowej (LEMBIT SUPER P-G200S40 + LEMBIT SUPER WPYE250 S52 SBSS),
- tzw. francuski, gdzie w papie podkładowej znajduje się papa z włókniny poliestrowej, zaś w papie nawierzchniowej wkładka z welonu szklanego lub kompozytowa (LEMBIT O PLUS MEMBRANA + LEMBIT NRO).
PODZIAŁ PAP ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB ICH MOCOWANIA DO PODŁOŻA:
- papy klejone za pomocą lepiku asfaltowego – papy asfaltowe tradycyjne,
- papy zgrzewalne: papy oksydowane, papy modyfikowane SBS LEMBIT SUPER,
- papy mocowane mechaniczne,
- papy samoprzylepne modyfikowane SBS.
PAROIZOLACJA – ZNACZENIE
Paroizolacje wykonuje się z materiałów o dużym oporze dyfuzyjnym:
- mas asfaltowych, farb, lakierów – izolacje powłokowe
- z rolowanych materiałów bitumicznych typu papa, folii, tworzyw sztucznych – izolacje warstwowe.
O wyborze rodzaju paroizolacji, materiałów, z których będzie wykonana, ilości warstw decyduje projektant w oparciu o wymagania norm przedmiotowych, planowane eksploatacyjne warunki cieplno-wilgotnościowe pomieszczeń lub dane dostarczone przez użytkownika budynku. Przyjmuje się kilka podstawowych zasad, które winny być uwzględnione podczas projektowania dachów:
- Paroizolację należy umieszczać od strony oddziaływania ciśnienia pary wodnej, a więc pod materiałem termoizolacyjnym.
- Należy tak dobierać grubość izolacji cieplnej, aby paroizolacja była usytuowana poniżej temperatury punktu rosy, co zapobiega kondensacji pary wodnej przed i na warstwie paroizolacji. Powyższą zasadę stosuje się również przy docieplaniu istniejących dachów. Rolę paroizolacji może spełnić tutaj istniejące pokrycie papowe (często kilka warstw). Docieplenie powinno mieć taką grubość, aby temperatura na warstwach papowych starego pokrycia była wyższa od temperatury punktu rosy. Temperaturę punktu rosy ustala się dla danej przegrody w oparciu o temperaturę i wilgotność względną powietrza w pomieszczeniach.
- W pomieszczeniach o dużej wilgotności względnej należy projektować przegrody ciężkie o dużej zdolności akumulowania pary wodnej.
- Do wykonywania paroizolacji stosuje się papy:
– papy zgrzewalne asfaltowe i polimerowoasfaltowe
– papy asfaltowe z wkładką z folią aluminiową.
Paroizolacja powinna zostać wyprowadzona na powierzchnie pionowe powyżej poziomu izolacji termicznej.
WENTYLACJA – DEFINICJA
Aby zapobiec negatywnym skutkom akumulacji pary wodnej w przegrodzie, należy stworzyć odpowiedni system wentylacji. W tym celu, konstruując przegrodę bądź całą konstrukcję dachu, należy nad warstwą izolacji cieplnej utworzyć szczeliny wentylacyjne i połączyć je z powietrzem zewnętrznym poprzez system wlotów i wylotów (nawiew i wywiew) umożliwiający wymianę powietrza. Wentylacja w stropodachach wentylowanych polega na tym, że „wpompowywane” (parcie wiatru) przez otwory wlotowe powietrze wchłania parę wodną i zostaje wypompowane przez otwory wylotowe na zewnątrz. W okresie letnim szczeliny wentylacyjne, umożliwiając ruch powietrza pod pokryciem dachowym, wyprowadzają nagrzane powietrze , tym samy redukują temperaturę dachu. Silne parcie wiatru na przegrodę sprzyja dobrej wentylacji. Wraz ze wzrostem parcia wiatru następuje bowiem szybszy przepływ strumienia powietrza. Sprawność wentylacji zależy w znacznej mierze od systemu wlotów i wylotów, tj:
- kształtu i powierzchni ich przekrojów,
- wzajemnego usytuowania w budynku.
Aby system wentylacji działał poprawnie, powierzchnia otworów wlotowych (nawiewnych) musi równoważyć lub przekraczać powierzchnię otworów wylotowych (wywiewnych). Poprawnie skonstruowany system wentylacyjny dachów wykorzystuje zasadę unoszenia się ciepłego powietrza. Jeżeli kierunek przepływu strumienia powietrza jest zgodny z linią spadku dachu, to wówczas oprócz parcia wiatru wytwarza się ciąg grawitacyjny. Ułatwia on ruch powietrza, nawet przy bezwietrznej pogodzie. Wg polskich wytycznych powierzchnia otworów wentylacyjnych powinna wynosić nie mniej niż 1/1000 powierzchni stropodachu. W budynkach, które posiadają paroizolację, min. wynosi 1/300 powierzchni stropu. Przy wykonywaniu pokryć dachowych na niektórych stropodachach pełnych (niewentylowanych) należy przewidzieć odpowietrzanie stropodachu. Przyjmuje się konieczność umieszczania układu odpowietrzającego w stropodachach pełnych nad pomieszczeniami o ciśnieniu pary wodnej powyżej 1400 Pa. Odpowietrzanie zapobiega wytwarzaniu się ciśnienia pod papą, a tym samym tworzeniu się pęcherzy. Rolę warstwy odpowietrzającej pełni papa termozgrzewalna z rodziny np. LEMBIT SUPER mocowana mechanicznie do podłoża która umożliwia wyrównanie ciśnień pod pokryciem papowym. Na papie dodatkowo umieszczane są kominki wentylacyjne (średnio 1 kominek na 40 m2-60 m2 dachu). W okresie występowania na dachu wysokich temperatur (nasłonecznienie) kominki odprowadzają wilgoć ze stropodachu na zewnątrz, a w okresie niskich temperatur przez kominki zostaje zasysane pod warstwy papowe suche powietrze. W przypadku projektowania stropodachu lekkiego, niewentylowanego w obiekcie, gdzie zachodzi możliwość znacznej kondensacji pary wodnej, należy zadbać o to, aby opór dyfuzyjny paroizolacji był równy lub większy od oporu dyfuzyjnego pokrycia. Można to osiągnąć poprzez stosowanie coraz skuteczniejszych warstw paroizolacji lub poprzez zmniejszenie oporu dyfuzyjnego warstw pokrycia. Przykładem rozwiązania bezpiecznego jest zastosowanie paroizolacji o średnim oporze dyfuzyjnym (np. folii polietylenowej o wysokiej gęstości) i pokrycia dachu mocowanego mechanicznie (pomiędzy izolacją termiczną a pokryciem znajduje się przestrzeń na rozprężenie skondensowanej zimą wilgoci). Zastosowanie kominków wentylacyjnych w pokryciu zmniejsza opór dyfuzyjny i pozwala na odparowanie wilgoci spod pokrycia.
Mamy nadzieję, że artykuł odpowiedział Państwu na pytanie jaką zastosować papę na dach.